Kasza jaglana - najcenniejsza z kasz
Kasza? Gryczana, jęczmienna, manna. Te trzy rodzaje kasz przychodzą nam na myśl w pierwszej kolejności. A co z kaszą jaglaną? Powoli wraca do łask – i bardzo dobrze, bo posiada niezwykle korzystny skład i wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych. A o zdrowie właśnie nam chodzi. Tak jak ważnym jest zdrowy sen w naturalnej pościeli, ruch i zabawy na świeżym powietrzu, tak musimy jeszcze zadbać o zdrowe i zbilansowane odżywianie, którego elementem na pewno powinna być kasza jaglana.
Spis treści
Właściwości kaszy jaglanej
Kasza jaglana, określana również mianem jagły, uzyskiwana jest z łuskanych ziaren prosa. Proso przybyło do Europy prawdopodobnie aż z Chin, gdzie uprawiane było już w epoce neolitu. W Polsce kasza jaglana jest niestety mniej znana niż inne rodzaje kasz, a jeszcze mniej osób wie, że to właśnie z prosa jest otrzymywana. Kaszę jaglaną warto jednak na stałe wprowadzić do swojego jadłospisu – jej regularne spożywanie jest zbawienne dla naszego zdrowia.
Kasza jaglana jest niezwykle obfitym źródłem dobroczynnych składników. Spośród nich wymienić należy witaminy z grupy B, sole mineralne, takie jak magnez, potas, cynk, miedź, a zwłaszcza żelazo – to właśnie jaglanka wyróżnia się na tle innych kasz najwyższą zawartością tego mikroelementu, dlatego szczególnie zalecana jest osobom z niedokrwistością i kobietom w ciąży. Obecna w niej krzemionka korzystnie wpływa nie tylko na włosy, skórę i paznokcie, ale również na kondycję stawów.
W niepozornych żółtych ziarenkach kaszy jaglanej znajdziemy też dwa związki niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i sprawnego myślenia. Pierwszym z nich jest aminokwas tryptofan, który jest niezbędny w procesie biosyntezy melatoniny, hormonu regulującego dobowy cykl snu, i serotoniny, neuroprzekaźnika, który – podobnie jak melatonina – wpływa na jakość snu, ale przede wszystkim – odpowiada za dobry nastrój. Niedobór serotoniny w mózgu wiąże się z występowaniem stanów depresyjnych. Drugim, równie istotnym związkiem, jest lecytyna, która poprawia sprawność umysłową, ale także obniża poziom złego cholesterolu, zapobiegając w ten sposób miażdżycy i sprzyjając dotlenieniu mózgu.
Jaglanka zawiera przeciwutleniające ligniny, które wymiatają wolne rodniki, uszkadzające wszystkie komórki naszego organizmu. Stanowi dobre źródło energii (ok. 350 kcal/100 g) i łatwo przyswajalnego białka. Poprawia odporność, posiada właściwości rozgrzewające i „osuszające” (zmniejsza ilość śluzu), dlatego zalecana jest w przypadku przeziębień, kataru i kaszlu. Działa również przeciwgrzybiczo. Jest lekkostrawna, o mniejszej zawartości błonnika w porównaniu do innych kasz, co sprawia, że stanowi wartościowy pokarm dla osób na diecie niskoresztkowej, a więc np. dla osób zmagających się z zespołem jelita drażliwego z przewagą biegunek. Nie zawiera glutenu, jest więc polecana osobom z celiakią.
Co ważne, kasza jaglana jest produktem zasadotwórczym. Co to oznacza? Sprawne funkcjonowanie organizmu możliwe jest tylko wtedy, gdy pH płynów ustrojowych jest zasadowe, na poziomie ok. 7,35. Niestety, nasza dieta sprzyja zakwaszeniu. Jemy za dużo mięsa, nabiału, za często sięgamy po kawę i inne używki. Objawami zachwiania równowagi kwasowo-zasadowej jest m.in. zmęczenie, bóle i zawroty głowy, poszarzała cera i cienie pod oczami, obniżona odporność. Regularne spożywanie kaszy jaglanej pomaga utrzymać pH płynów ustrojowych na prawidłowym poziomie, poprawiając tym samym nasze samopoczucie.
A czy kasza jaglana ma jakieś wady? I tak i nie - posiada wysoki indeks glikemiczny, który informuje jak szybko trawione węglowodany spowodują wzrost poziomu cukru we krwi – w przypadku ugotowanej kaszy jest to 71 (dla porównania, IG ugotowanej kaszy gryczanej to 54 a czystej glukozy 100). Warto może jeszcze nadmienić, że punktem odniesienia od obliczania IG różnych potraw jest właśnie glukoza, która wchłania się całkowicie w jelicie. Wysoki indeks glikemiczny oznacza tyle, że osoby z cukrzycą muszą zwracać większą uwagę na ilość spożywanej kaszy jaglanej. Ponadto jaglanka nie jest zalecana osobom z niedoczynnością tarczycy, zawiera bowiem goitrogeny, substancje, które ograniczają wchłanianie jodu. Podsumowując na indeks glikemiczny trzeba zwracać uwagę ale również należy pamiętać, że może się on zmieniać w zależności od sposobu podania i rozdrobnienia spożywanego produktu. Doskonałym przykładem niech będzie marchewka, która poda na surowo ma niski IG, a ugotowana już wysoki.
Jak przygotować kaszę jaglaną?
Kasza jaglana powinna więc znaleźć się w jadłospisie osób, które mają obniżoną odporność, cierpią na niedokrwistość czy osób, które mają problemy z koncentracją. Nie może jej zabraknąć w diecie kobiet w ciąży czy karmiących piersią, a przede wszystkim – w menu dzieci. Jaglanka stanowić może jeden z pierwszych produktów zbożowych wprowadzanych podczas rozszerzania diety. Ale właściwie – jak ją odpowiednio przygotować i w jakiej formie podawać?
Ogromnym atutem kaszy jaglanej jest jej uniwersalność. Doskonale smakuje zarówno na słodko, na słono, jak z pikantnymi przyprawami. Może stanowić element pożywnego śniadania, np. po ugotowaniu na mleku i dodaniu bakalii. Wspaniale smakuje z wszelkimi owocami i warzywami czy z orzechami. Może pojawić się na talerzu w zastępstwie ziemniaków czy makaronu, jako dodatek do zapiekanek, zup, gulaszów czy jako farsz np. do gołąbków. Ale jaglanka świetnie wypadnie także w roli deseru – można ją np. zmiksować z mlekiem (bądź jogurtem naturalnym) i owocami. Po zmieleniu ziarna kaszy zamienią się w mąkę, na której bazie upiec można bezglutenowe przysmaki.
Wiele osób rezygnuje z kaszy jaglanej z powodu odczuwanej w smaku goryczki. W jaki sposób się jej pozbyć? Ważne, aby przed ugotowaniem przepłukać ziarna pod strumieniem zimnej wody, a następnie przelać je wrzątkiem. Przed przepłukaniem można również uprażyć je na patelni (zwracając uwagę, aby ziarenek nie przypalić). Tak przygotowaną kaszę wsypujemy do wrzącej wody (w proporcji szklanka kaszy na dwie szklanki wody), gotujemy na małym ogniu, pod przykryciem, nie mieszając, przez ok. 15 minut. Należy pamiętać, że ziarna chłoną wodę i pęcznieją, dlatego warto mieć pod ręką garnuszek z wrzątkiem, aby dolać go w razie konieczności.
Zobacz także:
Warto poczytać: